Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Λέξεις από το γλωσσικό ιδίωμα της Μεσορόπης












ΛΕΞΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΡΟΠΗΣ

Α
Αβλαντώ, ρ. κρυφοκοιτάζω
Απριμάζωχτους, ο ατημέλητος
Απαλιουρά, η ξύλο με αγκάθια
Αρδίν’, το αράδα
Απρίπαστους, ο ατημέλητος
Αβατσ’νιά, η βάτος
Αγλιάρ’ς, ο λιχούδης
Αγραμάδα,η τοίχος
Αντέτ’, το συνήθεια
Αλόρτους, ο όρθιος
Αλπανάβατους, ο αλίπαστος
Άναβα, επιρρ. πάνω στο βουνό
Ανιβουβαλίζουμι, ρ. κινούμαι αργά
Ανιμίγιμι, ρ. κουνιέμαι
Απέθατους,ο αθάνατος
Αραλούκ’, το αυλάκι
Αρατίζουμι, ρ. εξαφανίζομαι
Αρεύου, ρ. αραιώνω
Αρμά, η αρμύρα
Άρτυκας, ο νάρθηκας
Αρχεύου, ρ. αρχίζω

Β
Βαζουμαχώ, ρ. κάνω θόρυβο
Βαζκιστώ, ρ. βαριέμαι
Βαντάκ’, το μπουκέτο
Βαταλαλεί, ρ. φωνάζει
Βιρανιάζου, ρ. καταστρέφω
Γ
Γαβανόζ’, το πήλινο σκεύος
Γαζούλα, η ώριμο φρούτο
Γανιάζου, ρ. λυσσώ
Γειασά, επιρρ. μπράβο
Γερουσύν’, η υγεία
Γκντω, ρ. σπρώχνω
Γιαρλαντίζου, ρ. πληγώνομαι
Γιάζβους, ο ασβός
Γιατάκ’, το φωλιά
Γιούρτ’, το μισογκρεμισμένο σπίτι
Γιουρντώ, ρ. ορμώ
Γκιζνταγάτσ’, το χοντρή βέργα
Γκιούμ’, το χάλκινο σκεύος
Γκιουρουλντί, το ανακάτεμα
Γκλαβανή, η καταπακτή
Γκουστερίκα, η πράσινη σαύρα
Γκώνουμι, ρ. πνίγομαι

Γλιατζανάς, ο γυμνοσάλιαγκας

Δ

Δάρει και δάρι, επιρρ. εδώ και εκεί

Ε
Έδει, ρ. έπρεπε
Έπί ταυτού επίτηδες
Εύκιρους, ο εύκαιρος, ελεύθερος

Ζ
Ζαβλακώνουμι, ρ αποχαυνώνομαι
Ζακιασμένου, μτχ. μπερδεμένο
Ζαλαχίζουμι, ρ. αδιαθετώ
Ζαλικώνουμι, ρ. φορτώνομαι
Ζαμακιά, η πέσιμο
Ζαμακώνουμι, ρ. πέφτω
Ζαντρικώνουμι, ρ. ζαρώνω
Ζάπ’, το τιθάσευση
Ζαπάρτα, η επίπληξη
Ζβας γίνομαι εξαφανίζομαι
Ζκάκ’, το αστοχία
Ζνίχ’, το σβέρκος
Ζντράνια, τα ρούχα
Ζουπανίκους, ο μεγάλο ρόπαλο
Ζουνταν’, το σκοτάδι
Ζουρλαμάς, ο κάκωση του τένοντα

Θ
Θαμά, επιρρ. αρκετά
Θ’κός, ή, ό δικός, ή, ό
Θρίβω, ρ. τρίβω

Ι
Ίτανους, ο είδος δέντρου
Ιτς, επιρρ. καθόλου

Κ
Κάγκαλου, το ξερό
Καλαμαντάρ’ς, ο πολύ ψηλός
Καμάδα, η καημός
Καμίζω, ρ. κλείνω τα μάτια
Καμπλιάφ’, το καλυμμάυχι
Καπλαντίζου, ρ. τυλίγω
Καρσί, επιρρ. απέναντι
Καρφατζινιά,η μουριά
Κάταβα, επιρρ. στον κάμπο
Καταπόδ’, επιρρ. κατά πόδας
Κατράν’, μαύρο
Κερλέσ’, επιρρ. άνω κάτω
Κλαδούρ’, το πόδι
Κλάκα, η μαντίλα
Κλίκ’, το κουλούρι
Κλούτσα, η γάντζος
Κουλούφ’, το μαξιλαροθήκη, καπάκι
Κουμπάκα, η καλαμπόκι
Κουντούρια, τα παπούτσια
Κουντουρούπ’, το μακρύ ξύλο
Κουπάνα, η ξύλινη σκάφη
Κουρδουκλώ, ρ. κατρακυλώ
Κουσά, η δρεπάνι
Κρατούνα, η είδος κολοκύθας

Λ
Λαμάσσου, η λαίμαργη
Λειχουμαχώ, ρ. λαχανιάζω
Λιγένα, η σκάφη
Λίθαρους, ο μεγάλη πέτρα
Λιμπίζουμι, ρ. λιγουρεύομαι
Λουγγουρίζου, ρ τριγυρίζω


Μ
Μακάτι, το κιλίμι
Μαρκιούμι, ρ. αναμασώ
Μασαδάκ’ το κουκαλάκι
Μασάλι, το ανέκδοτο
Μάσαλα, επιρρ. μπράβο
Ματσαλώ, ρ. μασάω
Ματσούκ’, το ξύλο
Μεν’ζε, ρ. (συνήθως προστακτ.) σώπα
Μισίρ’, το καλαμπόκι
Μιχίζει, ρ. ψιχαλίζει
Μούμους, ο φάντασμα
Μουτσ’, επιρρ. μούσκεμα
Μπαγιουλντώ, ρ. ζεσταίνομαι υπερβολικά
Μπακράτσ’, το μπακίρι
Μπαμπούλ’ , το καθαρό
Μπασιαρντώ, ρ. συναντώ
Μπέτκο, το πολύ καλό
Μπιτρώνω, ρ. πλακώνω
Μπιλιαγραντώ, ρ. αγανακτώ
Μπούζ’, το κρύο
Μπουζένιους, ο πεντακάθαρος
Μπρουμτώ, ρ. πέφτω μπρούμυτα
Μπουντούτσ’, το πήλινο δοχείο



Ν
Νταγιαντώ, ρ. ακουμπώ
Νταλάκα, η στήθος
Νταλνταώ, ρ. ορμώ
Νησκουσύν’, η πείνα
Νιρουπλιάκ’ το πολύ αραιό υγρό
Νιρουστάμ’, το νεροχύτης
Νουμπέτ’, το ελαφρύς ύπνος
Ντιπ, επιρρ. τελείως

Ξ
Ξανακυλιούμι, ρ. κυλιέμαι συνέχεια
Ξετναμένους, ο αρκετά μεγάλος
Ξιβραντανίζου, ρ. βρίζω δυνατά
Ξιπάζου, ρ. τρομάζω κάποιον
Ξιπλαγιούμι, ρ. τρομάζω εγώ ο ίδιος
Ξιτσίπουτους, ο αναίσχυντος

Ο
Ούβα πλιά φτάνει πια
Ούι, επιφώνημα πω, πω

Π
Παλιουγκαιρίσια, η παλιά
Παλ’νώ, ρ. παλεύω
Πανιθό, επίρρ. από πάνω
Πατλαντώ, ρ. σκάω
Πατσαδώνουμι, ρ. πληγώνομαι
Πιθνήσκου, ρ. πεθαίνω
Πίκιους, ο σωρός
Πισμανεύου, ρ. μετανιώνω
Πίτσκου, ρ. μικρό παιδί
Πλαλ’τός, ο τρέξιμο
Πουλιάνα, η ξέφωτο
Πρέδα , επιρρ. μούσκεμα
Πριακόν’, το πριόνι
Πριμαζώνου, ρ. συμμαζεύω
Προυτσόλ’ το κουρέλι

Ρ
Ρα, επιφώνημα ρε
Ριματίδα, η φυγή
Ριματίζουμι, ρ. εξαφανίζομαι
Ρυμνίδα, η ρύμνη

Δεν υπάρχουν σχόλια: