Το κατάλληλο μέρος για μια ξεχωριστή εκδρομή αυτή την εποχή της Τζένης Μπαλατσινού

H προεόρτια περίοδος είναι η καταλληλότερη για μια απολαυστική εκδρομή, ιδιαιτέρως φέτος που ο καιρός δεν λέει να μπει σε χειμωνιάτικο mode. Έτσι αποφάσισα να «εκδράμω εις τας εξοχάς» και να φορτώσω το δισάκι με πολλές προσδοκίες για αποφόρτιση και δελεαστικές δραστηριότητες -όπως κι έγινε τελικά.

Διάλεξα για βάση μου τη Μεσορόπη, ένα χωριό του Παγγαίου, μόλις μισή ώρα από την Καβάλα. Ήταν ότι ακριβώς χρειαζόμουν, ένα μέρος με ιστορικότητα, καθαρό αέρα και πολλές ευκαιρίες για πεζοπορία και επισκέψεις σε τριγύρω μέρη. Εκεί βρίσκεται ένας ιδιαίτερος ξενώνας ή μάλλον, ένα μικρό Boutique Hotel, το «Κλαδί Ελιάς» που έκανε τη διαμονή μου ιδανική.

Εδώ είμαι με τον ιδιοκτήτη και αξιομνημόνευτα φιλόξενο, Βύρωνα Μπαρμπασακαλή, που ηγείται της άψογης ομάδας στο Κλαδί Ελιάς και φροντίζει για το Winery Restaurant που φτιάχνει μερικά από τα πιο γευστικά πιάτα που έχω δοκιμάσει τελευταία.

Ανακαλώ τις μοναδικές γεύσεις του εστιατορίου όπως το καρπάτσιο πεσκανδρίτσας με βινεγκρέτ γκρέιπφρουτ και ένα αξεπέραστο φιλέτο πάπιας με σταφίδα, σβησμένο σε λικέρ κεράσι σε ένα περιβάλλον από πέτρα που αποπνέει ιδιαίτερο γούστο και φροντίδα.

Στην περιοχή δίνονται πολλές ευκαιρίες στον επισκέπτη να περπατήσει στη φύση και να γεμίσει με καθαρό αέρα, ξεκουράζοντας το μυαλό του πραγματικά. Δεν έχασα την ευκαιρία να περπατήσω ακολουθώντας το γνωστό μονοπάτι της Μεσορόπης, με συνολικό μήκος περίπου 5km. Η διαδρομή ήταν ευκολοδιάβατη και το νερό έπαιζε σημαντικό ρόλο. Συναντά κανείς καταρράκτες που πηγάζουν από ορεινές πηγές του Παγγαίου και ένα ιδιαίτερο σημείο, το λεγόμενος Νιβριό, μια τεχνητή λίμνη που οι ντόπιοι κάθε χρόνο πετάνε το σταυρό στα Θεοφάνεια.

http://www.jenny.gr/iparxei-ena-katallilo-meros-gia-mia-xexwristi-ekdromi/

Παγγαίο, Χρυσό μυστικό

Παγγαίο, Χρυσό μυστικό
Κείμενο: Ολγα Χαραμή
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας

Δάση πυκνά, παραλίες απέραντες, χωριά ζωντανά. Μύθοι, ιστορία, ομορφιά. Γιατί το Παγγαίο δεν είναι γνωστό; Γιατί ό,τι ξέρουμε γι' αυτό περιορίζεται στους μύθους και τα χρυσοφόρα κοιτάσματα; Πώς είναι δυνατόν να μην έχει αναδειχθεί σε τουριστικό προορισμό; Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Μια ομίχλη πηχτή, να την κόβεις με το μαχαίρι, μας καταπίνει για τα καλά. Εχει βαλθεί απ' το πρωί να μη μας αφήσει να δούμε τίποτα από το Παγγαίο. Ελίσσεται ανάμεσα στα πυκνά δέντρα, κατακάθεται πάνω στα πορτοκαλί χαλιά από φύλλα, εντείνει τις αισθήσεις και τη μυθική διάσταση του βουνού.

Εδώ πάνω λατρεύτηκε ο Διόνυσος και στο μαντείο του οι μαινάδες κι οι σάτυροι έστησαν τους πρώτους διονυσιακούς θιάσους. Εδώ πάνω λατρεύτηκε και ο Ορφέας, εδώ και θανατώθηκε από τις Βασσαρίδες του Διονύσου. Εδώ βρίσκονταν και τα σπουδαία χρυσοφόρα μεταλλεία που «χρηματοδότησαν» τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Μύθοι και χρυσός μοιράζονται ισόποσα τη φήμη του Παγγαίου. «Χρυσοφόρο Παγγαίο»: δυο λέξεις που 'χουν γίνει μία. Και «Πήλιο της Καβάλας»... Λες κι έχει σχέση το Παγγαίο με το Πήλιο. Ή έχει ανάγκη τον παραλληλισμό. Ένα βουνό πανέμορφο είναι από μόνο του. Με δάση πυκνά, αδιαπέραστα από το φως του ήλιου, παραμυθένια. Με μια αλπική ζώνη υπερθέαμα και δύο κορυφές, το Μάτι και το Αυγό, όνομα και πράγμα. Με χωριά όμορφα και κυρίως ζωντανά, πάνω από 1.000 ανθρώπους το καθένα, άλλοτε να απλώνονται στα πόδια του σαν χαλιά, άλλοτε να σκαρφαλώνουν δειλά στις παρυφές του.

Με ιστορία πολυτάραχη που επηρεάστηκε και επηρέασε την αρχαία Αμφίπολη και τους Φιλίππους. Με αρχαία ιερά, βυζαντινά κάστρα, βραχογραφίες αρχαιοτάτων χρόνων. Ολα παράβυστα σημάδια μέσα στη πυκνή βλάστηση ή στις απόκρημνες πλαγιές, που σε κάνουν να γίνεσαι τσιμπούρι στους ντόπιους για να στα δείξουν. Με τη θάλασσα και τις διάσημες παραλίες στα πόδια του. Με την κοντινή του απόσταση από την Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, τη Θεσσαλονίκη.

Με καζάνια και οινοποιεία αμέτρητα, πάντα φιλόξενα. Με οξιές που φτιάχνουν πολύχρωμο φόντο σε ονειρικές πεζοπορικές διαδρομές, με κάστανα που γιορτάζονται και τσουρουφλίζουν τα ανυπόμονα δάχτυλα και μανιτάρια που φυτρώνουν στην άκρη του δρόμου, πλάι στα στοιβαγμένα ξύλα, τα έτοιμα για το τζάκι. Και με μια θέα από την κορυφή να σου πέφτουν τα σαγόνια. Καβάλα και Θάσος στο πιάτο, χερσόνησος του Άθω σε απόσταση... χεριού, Σαμοθράκη και Λήμνος καμιά φορά, σαν σκιασμένη υπόμνηση.

Αλλά με καιρό καθαρό. Γιατί τώρα, είπαμε, ανηφορίζουμε από το χωριό Ακροβούνι από ένστικτο, όχι κορφή, ούτε την επόμενη στροφή δεν βλέπουμε. Κι η σιωπή; Σχεδόν χειροπιαστή κι αυτή. Μαγεία, δεν λέω... Του πάνε γάντι. Μεταξύ μας, δεν μας κακόπεσε, κιόλας...
...............................................
Πορεία νοτιοδυτική
Κατευθυνόμαστε στους νότιους πρόποδες του Παγγαίου. Το ραντεβού στα Κηπιά δεν παίρνει αναβολή. Αλίκη Βουγιουκλάκη, Μελίνα Μερκούρη, Τζένη Καρέζη, Μάικλ Τζάκσον, Μαντόνα, Μαρία Κάλλας... Εκλεκτή, αν και ετερόκλιτη, η παρέα στο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων που έφτιαξε ο Θεόδωρος Κοκκινίδης. Τους κοιτάς, σε κοιτούν, τους μιλάς, δεν βγάζουν κιχ... Ο Τζόνι Ντεπ σού κλείνει το μάτι, ο Μίμης Πλέσσας παίζει κάτι στο πιάνο, η Πατουλίδου πανηγυρίζει ακόμη τη νίκη «για την Ελλάδα». Λίγο πριν η Ρένα Βλαχοπούλου «πιάσει στο στόμα της» Καραμανλή και Παπανδρέου, αποχωρούμε.

Η Μεσορόπη με τα παλιά της σπίτια και τα στενά δρομάκια σε κερδίζει

Μερικά χιλιόμετρα μετά είναι τα Δωμάτια. Και μόνο με το φιλόξενο όνομά τους προκαλούν τη στάση. Πόσω μάλλον που είναι και ωραίο χωριό. Κι έχει όχι ένα, έξι «πετρωτά» γεφύρια. Στεφανώνουν την τσιμενταρισμένη, σήμερα, κοίτη του ρέματος που διασχίζει το χωριό. Οσο για το όνομα, από τα Ντομάτια της Μικράς Ασίας προέρχεται. Πρόσφυγες οι περισσότεροι κάτοικοί του. Ηρθαν αρκετοί με την ανταλλαγή και στο Παγγαίο, οι περισσότεροι όμως είναι γηγενείς.

Και στο επόμενο χωριό έχει μερικούς πρόσφυγες. Στη Μουσθένη. Από τα πιο γνωστά χωριά του Παγγαίου και δίκαια. Ωραία σπίτια, παλιά και καινούργια, γεφυράκια να στεφανώνουν τις κοίτες των δύο ρεμάτων που την αγκαλιάζουν, με τα καφενεία του, την κίνηση του, με τα όλα του. Και με δύο ωραίους ξενώνες που θυμίζουν δασικό χωριό.

Πάνω από 1.000 κάτοικοι κι εδώ, λαός όχι αστεία. Δείχνουν με καμάρι το πλακόστρωτο της εκκλησίας που χάραζαν μικροί τα ονόματά τους. Και μιλώντας για χαράγματα, λίγο πριν από το χωριό, κοντά στα ερείπια του χωριού Τρίτα αλλά και στο κατοπινό Ποδοχώρι (και αλλού, βέβαια) υπάρχουν στα βράχια ακιδογραφήματα, σχέδια ζώων και ανθρώπων και ρωμαϊκές επιγραφές. Μα αν δεν στις δείξει ανθρώπου χέρι, ούτε τον δρόμο δεν θα βρεις...

Δύο - τρία χιλιόμετρα δυτικότερα είναι η Μεσορόπη. Κερδίζει με διαφορά τις εντυπώσεις. Τις δικές μας τουλάχιστον. Πανέμορφα σπίτια του 19ου αιώνα, κοντράρονται με τα νεόκτιστα και υπερισχύουν. Πλούσια αρχοντικά κάποτε, αναστηλώνονται ή ερειπώνουν σήμερα. Σε ίδια αναλογία.

Ψιχαλίζει... Στο καφενείο η σύσφιξη σχέσεων είναι δεδομένη. Κι οι σχέσεις, ίσως κι υγρασία, φέρνουν «υδάτινες» συζητήσεις. Νερόμυλοι, κάποτε δεκάδες, τώρα ένας, αναφέρονται από τις αντρικές συντροφιές, το σπήλαιο Βοσκόνερο με τον υπόγειο ποταμό, 5 ώρες περπάτημα από δω, η λιμνούλα στη θέση Νιβριός όπου ρίχνουν τον σταυρό στα Θεοφάνια, 15 λεπτά περπάτημα ετούτο. Μάλλον πρέπει να επισπεύσουμε. Γιατί αν ρίξει καμιά καλή βροχή δεν θα ξέρουμε που να κρυφτούμε...

http://www.thetravelbook.gr/article.asp?catid=30562&subid=2&pubid=63777462

Μεσορώπη Καβάλας, αφιέρωμα στο περιοδικό Ελληνικό Πανόραμα, Τεύχος 94 Ιούλιος-Αύγουστος 2013

Μεσορώπη Καβάλας, αφιέρωμα στο περιοδικό Ελληνικό Πανόραμα, Τεύχος 94 Ιούλιος-Αύγουστος 2013

Λένε ότι "όποιος ψάχνει, βρίσκει..." κι εγώ ανακάλυψα με τη βοήθεια κάποιας φίλης το εξαιρετικό αυτό αφιέρωμα για το αγαπημένο μας χωριό και χωρίς να χάσω ευκαιρία ζήτησα την άδεια από τους Θεσσαλονικιούς εκδότες του περιοδικού κο Θεόφιλο Μπασγιουράκη και κα Άννα Καλαϊτζή να αναδημοσιεύσω το άρθρο τους στο blog μου. Φυσικά μου το επέτρεψαν και γι' αυτό οφείλω πρώτα απ' όλα να τους ευχαριστήσω.

Διαβάστε το παρακάτω: (όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό)


                      ΜΕΣΟΡΩΠΗ ΚΑΒΑΛΑΣ, ΑΠΟΘΕΩΣΗ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΝΕΡΟΥ
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΜΠΑΣΓΙΟΥΡΑΚΗΣ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΝΝΑ ΚΑΛΑΪΤΖΗ

                                                            Μεσορώπη. Πλατάνια και νερά.

-Να προτείνω έναν ιδιαίτερο προορισμό στους ειδικούς; μας ρωτάει στη Θεσσαλονίκη ένας  φίλος

-Οι «ειδικοί» είναι όλα αυτιά.

-Μεσορώπη Καβάλας, στους πρόποδες του Παγγαίου.

-Γνωστή και αγαπημένη από παλιά. Όμορφη, παραδοσιακή, με πλούσια βλάστηση και άφθονα νερά.

-Αλλά και μ’ έναν ωραίο ξενώνα, που έχει κουζίνα πολύ ξεχωριστή

-Αυτό το τελευταίο ξεφεύγει από τις εμπειρίες μας για τον τόπο.

-Αξίζει να το διαπιστώσετε.

                                                                                               

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΜΕΣΟΡΩΠΗ.

Εγνατία Οδός. Μεγάλο προνόμιο για την Βόρεια Ελλάδα. Ταχύτητα, άνεση και ασφάλεια. Διόδια αραιά –ακόμα- σε σύγκριση με τα αναρίθμητα, εισπρακτικά –ως επι το πλείστον- της ΠΑΘΕ. Που μετατρέπουν κάθε μετακίνησή μας στην Νότια Ελλάδα σε μια πραγματική δοκιμασία των νεύρων  μας και της τσέπης .

Και μετά παραπονιόμαστε για την συρρίκνωση του εσωτερικού μας τουρισμού.  Μα, με τέτοιες τιμές καυσίμων και τόσα πανάκριβα και ανήθικα διόδια, πώς ν’ αποφασίσει να ταξιδέψει κανείς;

Παρασύρθηκα πάλι από την αγανάκτησή μου, κάθε φορά που ξεστρατίζω από τον αγνό κόσμο των βουνών και παίρνω τις οδούς του «πολιτισμού». Μακάρι να μπορούσα να διατρέχω απ’ άκρη σ’ άκρη την Ελλάδα από δρόμους δασικούς ή έστω επαρχιακούς. Εκείνες είναι οι «τέλειες διαδρομές». Για την μετάβαση, ωστόσο από την Θεσσαλονίκη στην Μεσορώπη δεν αγανακτούμε. Σταματάμε μόνον σε δύο διόδια και οδηγούμε με άνεση μόλις 120 χιλιόμετρα Εγνατίας Οδού ως τον κόμβο της Μουσθένης. Εκεί εγκαταλείπουμε την Εγνατία, κινούμαστε αντίστροφα για 3 χιλιόμετρα στην Παλιά Εθνική Οδό και μ’ ένα τελευταίο ανηφοράκι 2       χιλιομέτρων, συναντάμε την Μεσορόπη.

Έχουμε συνηθίσει τόσα χρόνια να μας παραλαμβάνουν οι πινακίδες των καταλυμάτων από χιλιόμετρα μακρυά και μετά από αλλεπάλληλες εμφανίσεις να μας φτάνουν μέχρι τη Reception. Στη Μεσορώπη μάταια προσπαθούμε να εντοπίσουμε τον ξενώνα μας. Το «Κλαδί Ελιάς» δεν φαίνεται πουθενά. Σαν να θέλει ο ιδιοκτήτης του να το προφυλάξει απ’ τα βλέμματα των ανθρώπων. Τελικά το ανακαλύπτουμε απέναντι από το μεγαλόπρεπο Δημοτικό Σχολείο και τον εξίσου εντυπωσιακό ναό της Αγίας Κυριακής. Δέντρα, περιποιημένο γρασίδι και λουλούδια. Το κατάλυμα μοιάζει με μεγάλο διώροφο σπίτι. Ίσως γι’ αυτό δεν έχει κινήσει την προσοχή μας.

Ο Βύρωνας Μπαμπασακαλής μάς υποδέχεται στην κεντρική αίθουσα, που είναι ταυτόχρονα χώρος εστίασης, καθιστικού και πρωινού. Μεσημεράκι.  Στα μέσα Ιουνίου η ζέστη είναι αφύσικα δυνατή. Βγάζει ο φίλος μας από το ψυγείο δύο γυάλινα μπουκάλια με λαχταριστό, παγωμένο νερό.

-Νεράκι βουνίσιο απ’ τις πηγές του Παγγαίου. Το καλύτερο δώρο της φύσης στην Μεσορώπη. Να ετοιμάσω όμως ένα τσιπουράκι, ώρα που ‘ναι.

Άγια πρόταση, εξαιρετικά δελεαστική και απόλυτα λογική. Για οποιονδήποτε άλλον εκτός από μας. Που το μόνο που έχουμε στο νου μας, το μόνο που πραγματικά μας απασχολεί, είναι το ορειβατικό μονοπάτι της Μεσορώπης, που καταλήγει στο περίφημο σπήλαιο, στα υψίπεδα του Παγγαίου.

-Μ’ αυτή την κουφόβραση ως το Σπήλαιο; Θα υποφέρετε. Το μονοπάτι είναι ανηφορικό και μακρύ. Δεν το αφήνετε για αύριο το πρωί με τη δροσιά;

-Πολύ θα το θέλαμε, όπως και το τσιπουράκι που μας προτείνεις. Θα το απολαύσουμε όμως το βράδυ, μετά το μονοπάτι.

                                                                   

Με το παγωμένο νερό του Βύρωνα στο θερμός μπαίνουμε στο αυτοκίνητο, και  διασχίζουμε προς τα βόρεια το χωριό. Ο ήλιος καίει τούτη την ώρα, παρά την πλούσια βλάστηση και το υψόμετρο των 320 μέτρων της Μεσορώπης. Πλακόστρωτοι δρόμοι, κεντρική πλατεία με καφενείο και ταβερνάκι. Νοικοκυρεμένο χωριό με αρκετά πέτρινα σπίτια και διάσπαρτα αρχοντικά εξαιρετικής Μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Διαδοχικές πινακίδες μάς κατευθύνουν προς την αφετηρία του μονοπατιού.

Τελευταία σπίτια, ρεματιά με νερό,  πλατάνια και καρυδιές. Γεφυράκι. Πετυχαίνουμε πάνω του μερικές κοπελίτσες του χωριού. Μας χαιρετάνε ευγενικά. Ολόγυρα η βλάστηση οργιάζει. Πιο πάνω ο καλός δασικός δρόμος τερματίζει σε χώρο αναψυχής.

Εδώ υπάρχει μεγάλη πινακίδα με χάρτη του περιηγητικού μονοπατιού ως το «Σπήλαιο Βοσκόβρυση».

   ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΗΣ ΜΕΣΟΡΩΠΗΣ

Όταν στα τέλη του 2002 δημοσιεύσαμε το εμβληματικό μας άρθρο για το Παγγαίο (ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ, τεύχος 31), δεν φανταζόμασταν ότι 10 χρόνια μετά θα ήμασταν κι εμείς στην αφετηρία ενός  από τα σημαντικότερα μονοπάτια του ιστορικού βουνού: του Μονοπατιού της Μεσορώπης. Πριν ξεκινήσουμε, διαβάζουμε άλλη μια φορά την περιγραφή. Που είναι συνοπτική, με λίγες χαρακτηριστικές λεπτομέρειες αλλά με καμία αναφορά ως προς τις δυσκολίες της διαδρομής. Δυσκολίες που έμελλε να βιώσουμε πολύ ρεαλιστικά.

Ένα καλοφτιαγμένο καλντερίμι μας βγάζει, 50 μέτρα πιο κάτω, στην κοίτη ενός ρέματος με πολύ ζωντανή ροή. Είναι ο «Νυβριός» ποταμός, που χαμηλότερα στην κοιλάδα συναντάει τον Μαρμαρά, για να καταλήξουν, με κοινή ροή, στη θάλασσα στο ύψος των Λουτρών των Ελευθερών. 

Εκτός από τη δροσιά του νερού, τον τόπο ομορφαίνει η ολόδροση επίσης και ανέμελη παρουσία της εφηβείας της Μεσορώπης, στα πρόσωπα δύο κοριτσιών και δύο αγοριών. Τα αγόρια μάς κουνάνε τα χέρια και βουτάνε στη λιμνούλα με τα κρυστάλλινα νερά. Είναι τα ίδια νερά, όπου κάθε χρόνο τελείται ο εορτασμός των Φώτων, με τον αγιασμό των υδάτων του χωριού. Υδάτων βέβαια, που είναι ήδη «αγιασμένα» από την αγνή και αμόλυντη διαδρομή τους στη χαράδρα του βουνού.

Στην πυκνή σκιά του εκπληκτικού πλατανόδασους η ζέστη του μεσημεριού δεν εισχωρεί. Είναι όμως παρούσα στην αρχή του μονοπατιού. Μια καλοφτιαγμένη ξύλινη πινακίδα δείχνει την κατεύθυνση και την απόσταση ως το Σπήλαιο: 5.140 μέτρα. Το αλτίμετρο δείχνει υψόμετρο 360μ. και το χρονόμετρο 13:40 ακριβώς.         

Αρχίζει χωμάτινο μονοπάτι, επίπεδο σχεδόν και ευχάριστα σκιερό. Ένα τσιμεντένιο αυλάκι μας συντροφεύει, γεμάτο με  νερό. Προφανώς είναι μυλαύλακο, που εξυπηρετούσε παλιούς νερόμυλους του χωριού.                                                                                                                       Ψηλά, ακριβώς στα βόρεια, διακρίνονται οι εγκατεστημένες κεραίες στην κορυφή Μάτι, που με υψόμετρο 1956 μέτρα είναι η ψηλότερη του Παγγαίου. Μέντα, ρίγανη και σπαθόχορτο φυτρώνουν στα πρανή του μονοπατιού. Ωραίο ξύλινο γεφυράκι μάς οδηγεί στην αντικρινή  όχθη του ποταμού.

  Μια τρυφερή εικόνα εμφανίζεται μπροστά μας.

 Είναι ένας πατέρας με το κοριτσάκι του λίγο μεγαλύτερο των 2 ετών. Η χαρά είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. Ένας μικρός αναστεναγμός ξεφεύγει από την Άννα.

-Πολύ θα ‘ θελα τούτη τη στιγμή να είχαμε μαζί μας την Αθηνά.

Ο πατέρας με το κοριτσάκι πλησιάζουν.

-Φτάσατε ψηλά; ρωτάω τον πατέρα

-Μπα, λίγο πιο πάνω. Μας σταμάτησαν οι φτέρες. Ήταν ψηλές και πυκνές, δυσκολευόταν το παιδί.

    Το μονοπάτι συνεχίζει δίπλα στο ποτάμι, καλοσχηματισμένο και ξεκούραστο με κλίσεις ανεπαίσθητες. Το μόνιμο ήχο του νερού συμπληρώνουν γλυκοκέλαδα μικροπούλια.

Στις 13:50 βρισκόμαστε σε υψόμετρο 400 μέτρων. Εδώ είναι εγκατεστημένο το πρώτο παγκάκι ξεκούρασης με θέα στην κορυφογραμμή. Απρόσμενη και πολύ ευχάριστη είναι η παρουσία της πρώτης μετά την αρχική, όμοιας ξύλινης πινακίδας. Αναγράφει 4.640μ. 500 ακριβώς μετά την αρχή του μονοπατιού.

-Φαίνεται, πως αυτές οι πινακίδες θα μας συντροφεύουν κάθε 500 μέτρα ως το τέλος της διαδρομής λέει η Άννα.

-Ναι είναι πολύ παρήγορο αλλά και πρακτικό να ξέρει κάθε  στιγμή πού βρίσκεται σε σχέση με τον προορισμό του ο οδοιπόρος του βουνού. Έτσι θα ‘πρεπε να ήταν όλα τα διανοιγμένα και σηματοδοτημένα μονοπάτια.

Συνεχίζουμε με πολύ ευχάριστη διάθεση. Το συννεφόκαμα, ωστόσο, καλά κρατεί, η ζέστη είναι αποπνικτική. Ευτυχώς υπάρχουν πού και πού μικρά τμήματα σκιάς. Κάνουν την εμφάνισή τους τμήματα  χοντροφτιαγμένου καλντεριμιού. Να κι ένα κιόσκι ξεκούρασης δίπλα στο ποτάμι.
   

 
 Εμφανίζονται και  οι πρώτες φτέρες, που διεκδικούν ζωτικό χώρο στο μονοπάτι, Βγάζω από το σακίδιό μου το ειδικό κοφτάκι.

14:15’ Έχουμε φτάσει σε υψόμετρο 485 μέτρων. Η τρίτη κατά σειρά, πινακίδα αναγράφει την ένδειξη 4.140 μέτρα. Σκέφτομαι για λίγο κι ύστερα λέω στην Άννα.

-Σε 35’ έχουμε διανύσει ένα χιλιόμετρο. Αν κρατήσουμε αυτό το ρυθμό θα χρειασθούμε 3 ώρες ως τον τερματισμό της διαδρομής.

Κάτι βέβαια που είναι  απίθανο, αφού δεν έχουν ακόμα  αρχίσει ιδιαίτερες ανηφόρες.

-Και μάλιστα το μονοπάτι είναι μέχρι τώρα καθαρό, συμπληρώνω εγώ και κόβω με το κοφτάκι τις πρώτες φτέρες.

Τα επόμενα λεπτά είναι βασανιστικά. Με το κοφτάκι στο χέρι ανοίγω δρόμο ανάμεσα σε πανύψηλες φτέρες, που το ύψος τους ξεπερνάει τα 2 μέτρα. Η πυκνότητά τους είναι εντυπωσιακή, έχουν σχεδόν καταβροχθίσει το μονοπάτι, που ασφυκτιά ανάμεσά τους. Όπως βέβαια κι εμείς, που επιπρόσθετα έχουμε πάνω στα κεφάλια μας και τα καυτά βέλη του ήλιου. Ποτάμι τρέχει ο ιδρώτας. Καταλαβαίνω απόλυτα τον πατέρα του κοριτσιού αλλά και τον Βύρωνα που μάταια προσπάθησε –νωρίτερα- να μας αποτρέψει.

Κάποια στιγμή η μάχη με τις φτέρες τελειώνει.  Βάζω το πρασινισμένο κοφτάκι στο σακίδιο με την ευχή να μην το ξαναχρειαστώ.  Ένα παγκάκι κάτω από σκιερά πλατάνια είναι η ανταμοιβή για τους κόπους μας. Κάτι ήξεραν αυτοί που το εγκατέστησαν σ’ αυτό το σημείο της διαδρομής. Αρχίζει ανήφορος, με αρκετές δεκάδες, αρχικά ξύλινα και στη συνέχεια πέτρινα σκαλοπάτια. Εμφανίζεται νέο παγκάκι. Για μερικά μέτρα γίνεται δύσβατο το μονοπάτι κι ύστερα φιλικό,  κάτω από σκιά αριών και πουρναριών

14:40 Το υψόμετρο έχει σκαρφαλώσει στα 570 μέτρα και η τέταρτη στη σειρά πινακίδα μας πληροφορεί, ότι υπολείπονται ακόμη 3.640 μέτρα. Στα απότομα πρανή της διαδρομής είναι εγκατεστημένα καλοφτιαγμένα ξύλινα καγκελάκια. Οι οάσεις της σκιάς είναι πιο πυκνές. Πολύ γρήγορα κάνει την εμφάνισή του ακόμη ένα παγκάκι.

     14:55 Το μονοπάτι λοξεύει για καμιά εικοσαριά μέτρα και μας οδηγεί στην κοίτη της ρεματιάς. Πεταλούδες και λιβελούλες, πλατάνια, σκιά,  δροσιά, νερό εκπληκτικό. Μόνον οι Νηρηίδες λείπουν από τούτο το παραδεισένιο περιβάλλον του ποταμού. Χαρίζουμε στους εαυτούς μας μια στάση 10 λεπτών. Να όμως που πολύ γρήγορα ένα νέο μονοπάτι λοξεύει στο ποτάμι. Ο ήχος που φτάνει ως τ’ αυτιά μας είναι ιδιαίτερα βουερός. Δεν είναι βέβαια τυχαίο. Οφείλεται σ’ έναν αφρισμένο καταρράχτη, που ξεχύνεται από ύψος 6 περίπου μέτρων, εκτοξεύει μυριάδες λεπτεπίλεπτα σταγονίδια κι ένα δυνατό ρεύμα αέρα που ταρακουνάει ασταμάτητα τα φυλλώματα των δέντρων. Το υψόμετρο είναι 650 μέτρα και η θερμοκρασία έχει  πέσει σε επίπεδα ιδανικά.

-Πώς θα εγκαταλείψουμε τούτο τον παράδεισο; λέω στην Άννα. Δεν σταματάμε καλύτερα εδώ;

Ξαναβγαίνουμε στο μονοπάτι και πολύ γρήγορα περνάμε πανέμορφο ξύλινο γεφυράκι. Να κι ένα παγκάκι, ενώ τα πλατάνια έχουν αναπτυχθεί μέσα στο νερό. Ξέχωρη ομορφιά στο τοπίο χαρίζει μια συστάδα από πανύψηλες ροζ ορχιδέες.  50 μέτρα πιο πάνω, όλο το πλάτος της κοίτης καταλαμβάνει ένας εντυπωσιακός βράχος, με κυρτή επιφάνεια απόλυτα ομαλή. Πάνω της δημιουργείται ένας ήρεμος αλλά θεαματικός καταρράχτης.  Δεν  ξεχύνεται βουερός αλλά χαϊδεύει την επιφάνεια του βράχου, που έτσι έχει την ευτυχία να ζει σε μόνιμη δροσιά. Γρήγορα εμφανίζεται ένας νέος καταρράχτης, στενός αυτός και με ελικοειδή ροή, ξεπερνάει τα 10 μέτρα. Αρχίζουν δεκάδες σκαλοπάτια, ενώ ξύλινα καγκελάκια παρέχουν προστασία από τα απότομα πρανή. Ήδη ανάμεσα στα πλατάνια ξεχωρίζουν οι πρώτες πανύψηλες οξυές.

15:30 Η πέμπτη πινακίδα έχει χαραγμένο τον αριθμό 3.140

-Είμαστε πολύ μακρυά ακόμη,  λέω στην Άννα. Ο ρυθμός έχει επιβραδυνθεί. Θα είναι επιτυχία αν φτάσουμε στις πεντέμιση.

                                                                                        

Στην βαθιά σκιερή κοίτη αποκαλύπτεται ένας στενός, πολύ μακρύς και μισοκρυμμένος καταρράχτης. Προσπαθώ να φέρω στο νου μου ορειβατικό μονοπάτι τόσο ποικιλόμορφο, τόσο ζωντανό και τόσο  συναρπαστικό όσο το μονοπάτι της Μεσορώπης. Ο ανήφορος, ωστόσο συνεχίζει αδιάκοπος με ατελείωτα ξύλινα και πέτρινα σκαλοπάτια. Ευτυχώς βαδίζουμε κάτω από την σκιά αιωνόβιων οξυών. Σε υψόμετρο 790 μέτρων ένα παγκάκι μάς χαρίζει ξεκούραση δύο λεπτών. Από το περασμένο φθινόπωρο το έδαφος είναι καλυμμένο από παχύ στρώμα ξερόφυλλων οξυάς. Η δασοκάλυψη του βουνού είναι εκπληκτική.

16:00 Έκτη πινακίδα και ένδειξη 2.640 Βρισκόμαστε σχεδόν στα μισά της διαδρομής. Οι καταρράχτες είναι πάμπολλοι, δεν λέει να ηρεμήσει ο Νυβριός ποταμός. Παραδόξως, πολύ νωρίτερα από όσο θα ‘ πρεπε, εμφανίζεται η έβδομη πινακίδα με τα 2.140 μέτρα. Περνάμε ξύλινο γεφυράκι και μαζεύουμε μερικές αγριοφράουλες, ξινούτσικες ακόμα αλλά πολύ αρωματικές. Κάτω από το γεφυράκι κυλάει διάφανο, σαν κρύσταλλο το νερό. Πίνουμε με λαχτάρα, απόλαυση θεϊκή. Αμέσως μετά κάνουμε μικρή  στάση σε παγκάκι. Η ώρα είναι 16:15 και το υψόμετρο έχει σκαρφαλώσει στα 870 μέτρα. Μικρή πινακίδα δείχνει στα ΒΑ την κατεύθυνση προς την γυμνή κορυφή Αυγό που οι Καβαλιώτες την ξέρουμε με την παλιά της ονομασία «Πιλάφ Τεπέ», εξαιτίας του χαρακτηριστικού κυκλικού σχηματός της,  που φέρνει στο νου πιάτο με μπάλα πιλαφιού.

Μετά τις σκιερές, αιωνόβιες οξυές αρχίζει ένα από τα πιο ζόρικα τμήματα της διαδρομής. Είναι ανηφορικό, εκτεθειμένο στον ήλιο και με πάμπολλες φτέρες που μας δυσκολεύουν τη ζωή. Αρχίζει πάλι  τη δράση του το κοφτάκι, αν και θα ήταν  πολύ αποτελεσματικότερη μια «ματσέτα», η μεγάλη κοφτερή λάμα,  απόλυτα ειδική για ζούγκλες.

16:45’ Ένα αναπάντεχο παγκάκι στη σκιά ενός μοναχικού κέδρου μας χαρίζει μερικές δροσερές πνοές. Έξω από την σκιά ο ήλιος εξακολουθεί να είναι καυτερός. Το υψόμετρο έχει φτάσει στα 965 μέτρα και η όγδοη πινακίδα –που δεν αποκλείεται να είναι και η ένατη- έχει πάνω της αποτυπωμένο τον ευοίωνο αριθμό 1.140 μέτρα. Προφανώς διέφυγε της προσοχής μας μια ενδιάμεση πινακίδα. Κουράγιο, πλησιάζουμε πια.                    
Αρχίζουν τα πρώτα σφενδάμια. 100 περίπου μέτρα μετά συναντάμε στ’ αριστερά μας κάποια χαλάσματα με χαμηλό ύψος. Ήδη όμως η πορεία μας γίνεται προβληματική, το μονοπάτι έχει εξαφανισθεί τελείως ανάμεσα σε πυκνές φτέρες και τσουκνίδες. Φαίνεται πως έχει μείνει αχρησιμοποίητο για καιρό. Το κοφτάκι είναι ανίσχυρο απέναντι στις τσουκνίδες, αναλαμβάνει λοιπόν δράση  το μπατόν. Είναι μια διαδικασία χρονοβόρα και κουραστική, που ωστόσο μας αποκαλύπτει το μονοπάτι. Να κι ένα παγκάκι, αθέατο σχεδόν μέσα στην ζούγκλα. Κούραση και ιδρώτας. Ευτυχώς στην αντικρινή κοντινή πλαγιά διακρίνονται καγκελάκια που φανερώνουν την κατεύθυνση της διαδρομής.

17:40’ Με ανηφορικό, κουραστικό αλλά εμφανές –τουλάχιστον- μονοπάτι φτάνουμε στο υψηλότερο σημείο της διαδρομής, σε υψόμετρο 1.135 μέτρων. Χαμηλά διαγράφεται η πεδιάδα της Μεσορώπης, πίσω της η χαμηλή, κατάφυτη οροσειρά του Σύμβολου και πιο πίσω η Θάσος και το Αιγαίο. Αρχίζουν ανεβοκατεβάσματα συνεχή, με πέτρινα σκαλοπάτια που μοιάζουν ατελείωτα. Δεν είναι και η πιο ξεκούραση διαδρομή είναι όμως –επιτέλους- στη σκιά.

18:00 4 ώρες και 20’ μετά την αναχώρησή μας φτάνουμε στο τόσο επιθυμητό σημείο του τερματισμού. Το αλτίμετρο δείχνει 1.170 μέτρα, μια υψομετρική διαφορά, δηλαδή, 810 μέτρων από την αρχή της διαδρομής. Το σημείο όπου βρισκόμαστε είναι μεγαλειώδες, ένα μικρό σκιερό μπαλκόνι στα ριζά ενός θεόρατου συγκροτήματος κατακόρυφων ασβεστολιθικών βράχων, από τα έγκατα των οποίων, με τη μορφή στενής σχισμής, ξεχύνονται με ορμή αστείρευτες ποσότητες νερού. Ενός νερού αμόλυντου και παρθένου, στην πιο αγνή, στην πιο πρωτογενή εμφάνιση που μπορεί να το αντικρύσει κανείς. Δύσκολα μπορώ να φέρω στη  μνήμη αίσθηση πιο αιθέριου νερού ανάμεσα στις τόσες εκατοντάδες πηγές, που μέχρι τώρα έχουμε γνωρίσει στις ελληνικές εξοχές και στα βουνά.

                                                                                                 

-Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος της πόλης, θα ήταν ευτυχισμένος αν μπορούσε να βρει σε μπουκάλι το νερό της Βοσκόβρυσης, μου λέει η Άννα. Είναι άραγε τόσο απαγορευτικά δύσκολο ή δαπανηρό να αξιοποιηθεί τούτη η θεϊκή και πληθωρική πηγή;

-Δεν μπορώ να το ξέρω. Αυτή όμως είναι μια θαυμάσια πρόκληση για τον Δήμο Παγγαίου. Επιτέλους, πρέπει κάποτε και η Τοπική Αυτοδιοίκηση να βγει από τον αιώνιο λήθαργο της, να γίνει –όπου είναι δυνατόν- επιτυχημένος επιχειρηματίας για το καλό του κοινωνικού συνόλου.

Χωρίς τα ειδικά παπούτσια και τον απαραίτητο σπηλαιολογικό εξοπλισμό αποφεύγουμε να διεισδύσουμε στα έγκατα του σπηλαίου. Άλλωστε περιγραφή και έξοχες φωτογραφίες του έχουν δημοσιευθεί στο τεύχος 31 ΙΑΝ-ΦΕΒΡ. 2003. Περιοριζόμαστε λοιπόν να απολαμβάνουμε το συγκλονιστικό τοπίο και να πίνουμε συνεχώς το εξίσου συγκλονιστικό νερό. Δυστυχώς δεν είμαστε καμήλες να το αποθηκεύσουμε σε ποσότητες. Διαθέτουμε μόνον  ένα θερμός με χωρητικότητα 1 λίτρου.

18:30 Αποφασίζουμε να εγκαταλείψουμε το ποτάμιο σπήλαιο της Βοσκόβρυσης.Μας το επιβάλλουν, άλλωστε, εκτός από την ώρα που περνάει,  και τα αμέτρητα κουνούπια, με επιθέσεις πραγματικά δολοφονικές. Πολύ πιο εύκολη και γοργή είναι πια η επιστροφή χωρίς πολλή ζέστη, χωρίς ανηφοριές και με φτέρες υποταγμένες που δεν έχουν προλάβει να ανακάμψουν.

Ωστόσο, κοντά στα μισά της διαδρομής,  αρχίζει η καταπόνηση των μυών των ποδιών από τα ατελείωτα  σκαλοπάτια. Αυτή την παρενέργεια μόνον με συχνή προπόνηση μπορεί να την αντιμετωπίσει κανείς.

20:30 Σ’ ένα δίωρο είμαστε και πάλι στο αυτοκίνητο. Λίγα λεπτά μετά, διώχνουμε από πάνω μας την κούραση μ’ ένα χλιαρό ντους. Ήδη στην αίθουσα εστίασης ο Βύρωνας ετοιμάζει με κάθε επιμέλεια το δείπνο. Το δικαιούμαστε απόλυτα.

«ΚΛΑΔΙ ΕΛΙΑΣ «ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ»

                                                                                         

Βράδυ πια.  Είμαστε χαλαροί,  ξεκούραστοι σχεδόν και πολύ ικανοποιημένοι από τις  εικόνες και την εμπειρία των προηγούμενων ωρών. Από το σημείο που καθόμαστε έχουμε την συνολική εικόνα της αίθουσας εστίασης, με την καλοχτισμένη πέτρα, αρμολογημένη με λευκό τσιμέντο και ενδιάμεσες ξυλοδεσιές, ενώ το δάπεδο είναι καλυμμένο από ντόπια σχιστόπλακα Παγγαίου. Κάτω από τα πόδια μας, καλυμμένος  με χοντρό διαφανές κρύσταλλο 

είναι ένας έξοχος χώρος υπογείου, που κάποτε 

χρησιμοποιείτο ως χώρος αποθήκευσης καπνών.                                                                             

Από την θέση μας έχουμε δελεαστική οπτική επαφή με τον ανοιχτό χώρο της κουζίνας, όπου ο Βύρωνας είναι αφοσιωμένος στις γαστρονομικές του δημιουργίες . Αν και συγκεντρώνει όλες τις προδιαγραφές, ουσιαστικές και τυπικές, ενός υψηλού επιπέδου επαγγελματία chef, ο φίλος μας θεωρεί τον εαυτό του ερασιτέχνη, έναν απλό λάτρη των αυθεντικών γεύσεων των αγνών και παραδοσιακών ελληνικών πρώτων υλών. Μα και στις ξενοδοχειακές υπηρεσίες έχει ο Βύρωνας μακρά εμπειρία. Με καταγωγή από την Καβάλα αλλά γεννημένος στις Βρυξέλλες έχει ολοκληρώσει σπουδές ξενοδοχειακών επιχειρήσεων εκεί και τις έχει εφαρμόσει στην πράξη 30 χρόνια. Το μεράκι και την συσσωρευμένη του εμπειρία έχει μεταφέρει στο πατρογονικό σπίτι της Μεσορωπιανής συζύγου του Γιαννούλας  αξιοποιώντας το και μεταμορφώνοντάς το στο  «Κλαδί Ελιάς»

-Δεν αργούμε, δώστε μου δύο λεπτά ακόμη, λέει ο Βύρωνας. Είσαστε θεονήστικοι, το ξέρω ότι πεινάτε.

Δύο λεπτά μετά φέρνει στο τραπέζι τα πρώτα πιάτα: πατέ ελιάς και φρυγανισμένο  ψωμί με λαδορίγανη, λευκές ψητές μελιτζάνες κομμένες σε λεπτές φέτες, με εξαιρετικό ελαιόλαδο και σκορδάκι, ντομάτες με κάππαρη και κρεμμυδάκι.

-Όσο εσείς θα ξεγελάτε την πείνα σας, εγώ θα ετοιμάζω σταδιακά και θα σας φέρνω και τα υπόλοιπα. Δοκιμάστε ωστόσο, αυτό το τσιπουράκι, είναι ντόπιο.

Είναι στ’ αλήθεια εκπληκτικό και ιδιαίτερα δυνατό. Η κούραση της μέρας σιγά-σιγά καταλαγιάζει, δίνει τη θέση της σε μια χαλάρωση, που διαχέεται γλυκά στο σώμα και στην ψυχή.

-Ολόφρεσκα μύδια αχνιστά, από πολύ καθαρά νερά, αναγγέλλει ο φίλος μας.

Ένα τεράστιο ειδικό σκεύος, που τα διατηρεί ζεστά, είναι ως απάνω γεμάτο με μύδια αχνιστά, που μοσχοβολάνε θεϊκά.

 Η νοστιμιά τους είναι αδύνατον να περιγραφεί.

-Μη χορτάσετε μ’ αυτά, υπάρχουν κι άλλα μας επισημαίνει  ο Βύρων που φέρνει στη συνέχεια φρέσκο ψητό καλαμάρι, με ντομάτα, σέλινο, λεμόνι και λάδι. Τόσο απλά, τόσο νόστιμα, χωρίς περίπλοκες συνταγές. Ένα λευκό παγωμένο κρασί Παγγαίου παίρνει τη σκυτάλη από το τσιπουράκι. Συνοδεύει υπέροχα το επόμενο πιάτο, ένα καταπληκτικό φρέσκο τόννο, με πέστο βασιλικού και κολοκυθάκι. Πριν τελειώσει ο τόννος, κάνει να σηκωθεί ο Βύρωνας

-Λέω να ετοιμάσω μερικά μακαρόνια με πέστο βασιλικό και μανιτάρι. Έτσι για κλείσιμο.

-Θα αστιεύεσαι βέβαια, λέει η Άννα.

-Μα δεν φάγατε τίποτε, ούτε καν την μοσχαρίσια σπαλομπριζόλα με δενδρολίβανο, που έρχονται από μακρυά για να την τιμήσουν. Την επόμενη φορά θα σας έχω φιλέτο με πράσινο πιπέρι.

Αργά τη νύχτα αποσυρόμαστε στο θαυμάσιο διαμέρισμά μας, με μια συνολική πληρότητα, που υπερβαίνει κάθε προσδοκία, που μπορεί να μας είχε δημιουργήσει με τις προτροπές του στη Θεσσαλονίκη, ο φίλος μας ο Στέλιος.

ΜΕΣΟΡΩΠΗ,  ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ

                                                              

                                                                           
                                                                          

Νωρίς το πρωί, μερικά μέτρα δίπλα από το «Κλαδί Ελιάς, αναδίδονται ευχάριστες και πολύ ιδιαίτερες μυρωδιές. Προέρχονται από το εργαστήρι χαλβά και ταχινιού του κυρ-Σταύρου Φλώρου. Είναι ο πατέρας της Γιαννούλας, της μαθηματικού συζύγου του Βύρωνα. Μπαίνουμε στο εργαστήρι, που ήδη τούτη την πρωινή ώρα είναι από τον ξυλόφουρνο ζεστό. Η λειτουργία του ξεκίνησε μισό αιώνα πριν το 1966. Όλα τα εργαλεία και μηχανήματα είναι παραδοσιακά: ο ξυλόφουρνος όπου ψήνεται το σουσάμι, η μυλόπετρα παραδίπλα όπου αλέθεται το ψημένο σουσάμι και μεταμορφώνεται στο γνωστό παχύρρευστο ταχίνι. Το συγκεκριμένο που τρέχει κάτω από τη μυλόπετρα τούτη τη στιγμή, είναι σκουρόχρωμο.

-Αυτό είναι ολικής άλεσης, γιατί βγαίνει από αναποφλοίωτο σουσάμι, εξηγεί ο κυρ-Σταύρος. Το αποφλοιωμένο σουσάμι βγάζει το πιο ανοιχτόχρωμο ταχίνι.

Σουσάμι, ταχίνι και στη συνέχεια χαλβάς φτιαγμένος κι,  αυτός με τρόπο παραδοσιακό απ’ τον κυρ-Σταύρο, που χρησιμοποιεί βέβαια αγνό μέλι απ’ τα μελίσσια τα δικά του.

-Υπάρχει κάτι που δεν γίνεται παραδοσιακά;

-Όχι, όλα είναι όπως τα βρήκαμε από παππούδες και πατεράδες.

                                                                  

                                                                                     

Βγαίνουμε για μια σύντομη περιδιάβαση στο χωριό. Πρόθυμο ξεναγό μας έχουμε τον Δάσκαλο Πασχάλη Βαζακίδη. Ένας άλλος Μεσορωπιανός Δάσκαλος, ο Βασίλης Φυνδάνης, έχει γράψει το 1994 το βιβλίο «Η ΜΕΣΟΡΩΠΗ ΣΤΟ ΠΑΓΓΑΙΟ»,  μια αξιόλογη καταγραφή στοιχείων για την παλιά και νεώτερη ιστορία, την λαογραφία, τα μνημεία και πάμπολλα άλλα στοιχεία του χωριού. Επιφυλασσόμαστε ν’ ασχοληθούμε στο μέλλον συστηματικότερα με την γύρω περιοχή.

Ξεκινώντας την περιήγησή μας θαυμάζουμε αρχικά το –αντικρινό στον ξενώνα- επιβλητικό Δημοτικό Σχολείο, χτισμένο με πέτρα το 1933. Δίπλα του δεσπόζει ο μεγαλόπρεπος ναός της Αγίας Κυριακής. Ο ναός, με τους δύο εσωτερικούς τρούλλους, οικοδομήθηκε εκ βάθρων το 1890 στη θέση του αρχαιότερου εκκλησιδίου του Αγίου Γεωργίου, που ανάγεται κατ’ άλλους στον ΙΒ’ και κατ’ άλλους στον Θ’ αιώνα. Ανάμεσα στα λαμπρά τούτα οικοδομήματα μεσολαβεί πλακόστρωτη πλατεία με δύο υπέροχες φλαμουριές. Παραδίπλα υπάρχουν εντυπωσιακά πεύκα και πλατειούλα με γρασίδι και παιδική χαρά. Να και το θαυμάσιο αρχοντικό του Ιατρού, του 1898 καθώς και άλλα ωραία πέτρινα σπίτια.

Λίγο πιο πάνω, συναντάμε την κεντρική πλατειούλα, το «Μεσοχώρι», με την εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου, χτισμένη το 1835. Στην πλατεία υπάρχει όμορφη ταβερνούλα, και απέναντι καφενείο γεμάτο με πρωινούς θαμώνες, κυρίως ηλικιωμένους. Δεν λείπουν οι βρύσες και βέβαια, η πανταχού παρούσα γοργοκίνητη ροή νερού, σε αυλάκι, ακριβώς κάτω από τα βήματά μας. Όπως στο μονοπάτι με το ολοζώντανο ποτάμι, έτσι και στο χωριό είναι παντού κυρίαρχη η αέναη κίνηση του νερού. Ευλογημένος τόπος η Μεσορώπη.

-Που τον επισκέφθηκε το 1775 και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779), λέει ο Πασχάλης. Σ’ εκείνο εκεί το πεζούλι, του Αλεξούδη, λένε ότι σταμάτησε και κήρυξε.

Πάνω από την εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου ξεχωρίζει το διώροφο αρχοντικό του Γιώτα, χτισμένο το 1883. Το ανώτερο τμήμα του τοίχου του είναι ζωγραφισμένο. Απέναντι δεσπόζει άλλο ένα μεγάλο αρχοντικό ακατοίκητο, με ώχρα στους στοίχους και σαχνισιά. Να και μια λιθόστρωτη πλατειούλα, με τον πολιούχο ναό του Αγίου Γεωργίου. Ο ναός είναι χτισμένος  το 1836, ενώ το επιβλητικό του καμπαναριό το 1895. Καθώς ανηφορίζουμε το κεντρικό λιθόστρωτο, αποκαλύπτονται κι άλλα ωραία παλιά σπίτια, που φανερώνουν το αρχοντικό παρελθόν του τόπου. Επιβιώνει ακόμη κι ένα μικρό τμήμα παλιού καλντεριμιού.

-Δυστυχώς έχουν πάψει να λειτουργούν οι παλιοί νερόμυλοι, λέει ο Πασχάλης. Κάποτε ήταν 24 σε λειτουργία, κυρίως μέσα στο χωριό.

Φτάνουμε στα ψηλώματα, στην γειτονιά «Μπιλίκι». Χαρακτηριστικό της είναι τα παραδοσιακά σπίτια με τις εντυπωσιακές τους διαστάσεις.

                                                                                                                      

-Δεν είναι τυχαία τα μεγάλα σπίτια εξηγεί ο Πασχάλης. Πολλές οικογένειες στην Μεσορώπη συνήθιζαν και εξακολουθούν να είναι πολύτεκνες. Εγώ για παράδειγμα έχω 8 παιδιά, ενώ στην οικογένειά  μου ήμασταν αδέρφια 9.

-Μα τότε η Μεσορώπη πρέπει να κατέχει πανελλήνιο ρεκόρ.

-Δεν το ‘χω ψάξει αλλά και δεν το αποκλείω.

Μεγάλο είναι και το σπίτι του Πασχάλη στα ψηλώματα του χωριού, με θέα μοναδική. Αρκετά μέλη της οικογένειας  ασχολούνται με την συλλογή,  συσκευασία και διάθεση ποικίλων βοτάνων και αρωματικών φυτών. Ευωδιάζει ο τόπος από τα αποξηραμένα δεματάκια της ρίγανης του φλαμουριού, του φασκόμηλου και της μέντας.

                                     

Στο βόρειο άκρο, στα τελειώματα της Μεσορώπης  βρίσκουμε τον παραδοσιακό ξυλόφουρνο του Γιάννη Βαζακίδη, αδελφού του Πασχάλη. Η γυναίκα του  η Μαρία, φτιάχνει τον τραχανά και τις σπιτικές πίτες που διατηρούνται στην κατάψυξη. 7 χρόνια παρασκευάζει ψωμί με προζύμι, τσουρέκια και άλλα αρτοσκευάσματα. Ο φούρνος  ήταν μια μεγάλη απόφαση επιστροφής του αντρόγυνου στην γενέτειρα του Γιάννη μετά από πολλά χρόνια ζωής στη Θεσσαλονίκη

Καμιά  εκατοστή μέτρα αριστερά του μύλου, κυριολεκτικά στο άκρο του χωριού, βρίσκεται η ψησταριά –καφέ  «Καστανιές». Όμορφος τόπος, στη σκιά πανύψηλων πεύκων, πλατανιών, ακακιών και μερικών καστανιών. Στον πολύ περιποιημένο χώρο αναψυχής υπάρχουν ακόμη γήπεδο μπάσκετ και ποδοσφαίρου 5Χ5. Το υψόμετρο ξεπερνάει τα 350 μέτρα και το δείπνο στην νυχτερινή δροσούλα πρέπει να είναι πολύ ευχάριστη εμπειρία.

 Επιστρέφουμε στο κέντρο. Κάτω απ’ το σχολείο παίρνουμε έναν τσιμεντόδρομο. Ανάμεσα από περιποιημένα περιβόλια και αυλές, ο δρόμος καταλήγει μετά από 200 μέτρα στο ποτάμι.

-Αυτή είναι η θέση αναψυχής «Κλωθώρι», λέει η Μαρία Βαζακίδου που μας συνοδεύει.

Τι να πρωτοπεί κανείς γι αυτό  τον τόπο! Τα πανύψηλα πλατάνια και το νερό εξαφανίζουν τη  μεσημεριάτικη κάψα, δημιουργούν μια όαση δροσιάς. Μια πέτρινη βρύση τρέχει απίστευτη ποσότητα 

νερού, ενώ παραδίπλα υπάρχουν δύο χτιστές ψησταριές κι ένα γεφυράκι, με επιδιορθωμένο το παλιό καλντερίμι. Είναι ίσως οι ωραιότερες τελευταίες εικόνες που μπορεί να πάρει μαζί του ο επισκέπτης της Μεσορώπης.

                                              

Ευχαριστίες

Ευχαριστούμε θερμά τον Πασχάλη Βαζακίδη, όπως επίσης τον Βύρωνα και την Γιαννούλα για την φιλοξενία και τις εξαίρετες γεύσεις στο «Κλαδί Ελιάς»

Χρήσιμες Πληροφορίες

«Κλαδί Ελιάς» τηλ. 2592093293 & 6973306955 www.kladielias.gr

ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ

Από ΚΑΒΑΛΑ:                

Από Θεσσαλονίκη:    

Για τους λάτρεις της θάλασσας οι περίφημες αμμοθίνες Περάμου απέχουν μόλις μισή ώρα

Αν κάποιοι από σας θέλουν μπορούν να επισκεφτούν το site του περιοδικού και να το παραγγείλουν στην παρακάτω διεύθυνση:

http://elliniko-panorama.gr/issues.php?issueId=93

Τα φαγητά ετοιμάζονται...

 Και φέτος, όπως κάθε χρόνο, γυναίκες και άντρες της ενορίας του Αγίου Γεωργίου και Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μεσορόπης συγκεντρώθηκαν την παραμονή της γιορτής της Παναγίας και ετοίμασαν με μεράκι βραστή γίδα και κοτόσουπα, τα οποία μοίρασαν σήμερα στους πιστούς έναντι συμβολικού αντιτίμου για την ενίσχυση του ναού... Μπράβο σε όλους  και του χρόνου να είναι γεροί να ξανασυναντηθούν.

Εξόρμηση στην φύση και την λαογραφία της ΜΕΣΟΡΟΠΗΣ Καβάλας. athina_poursaitidou

Εξόρμηση στην φύση και την λαογραφία της ΜΕΣΟΡΟΠΗΣ Καβάλας.

athina_poursaitidou

‘’Όχι, δεν είναι το χωριό μου , αλλά θα μπορούσε και να ‘ναι!’’

Η Μεσορόπη , δηλ. η "εν μέσω όρεων οπή" , βρίσκεται στις νότιες απολήξεις του Παγγαίου Όρους, καθώς περιβάλλεται από βουνά. Μόλις μισή ώρα απ’ την πόλη της Καβάλας, αριθμεί 610 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κατά κύριο λόγο με την κτηνοτροφία, τη γεωργία , τη μελισσοκομία και την παραγωγή ταχινιού και χαλβά.

Φτάνοντας στον παραδοσιακό αυτό οικισμό, συνάντησα μια πλακόστρωτη πλατεία, σπίτια μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής του 19 ου αιώνα, καφενεία, γραφικά στενά δρομάκια, καπνομάγαζα, πέτρινα γεφυράκια, έντονη βλάστηση και τρεχούμενα γάργαρα νερά. Κάπου εκεί σώζεται εδώ και 4 αιώνες το μικρό εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής, με τη χαρακτηριστική επιγραφή στο άνω μέρος της θύρας. Στο μικρό Λαογραφικό Μουσείο του χωριού τα αγροτικά εργαλεία, τα οικιακά σκεύη, ένας αργαλειός, φορεσιές, έπιπλα, πλούσιο φωτογραφικό υλικό και παλιά νομίσματα συνδέουν το παρόν με το πρόσφατο παρελθόν δίνοντας μια εικόνα για την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Ένα μουσείο που με πήγε πραγματικά πίσω στο χρόνο.

Αξίζει να αναφέρω πως από τη Μεσορόπη πέρασαν σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Μ. Αλέξανδρος, ο Λέων Γ Ίσαυρος, ο Κοσμάς ο Αιτωλός , ενώ η ιστορική σημασία της περιοχής ολοκληρώνεται μέσα απ ‘ τις ανακαλύψεις αρχαίων ελληνικών και λατινικών επιγραφών.

Η Μεσορόπη είναι, όμως , πάνω απ ‘όλα ένας περιπατητικός παράδεισος με απίστευτες φυσικές ομορφιές για όλους τους λάτρεις της φύσης και του αγροτουρισμού. Ακολούθησα , λοιπόν, το «μονοπάτι της Μεσορόπης» (4,5 ώρες πεζοπορία) και ανακάλυψα ένα ειδυλλιακό τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς με πλούσια βλάστηση, πλατάνια, ποταμάκια, αγριομανίταρα και καταρράκτες που σχηματίζουν λιμνούλες , ενώ η μετάβαση πάνω από τα ποτάμια της περιοχής γίνεται με πέτρινα τοξωτά και ξύλινα γεφυράκια. Φυσικά δεν σταμάτησα λεπτό να φωτογραφίζω το τοπίο. Παντού πράσινο και ένας γλυκός ήχος τρεχούμενου νερού , δημιουργούν ένα ατμοσφαιρικό κλίμα βγαλμένο από παραμύθι… Και εκείνη τη χρονική στιγμή ζούσα απλά το δικό μου παραμύθι… Δεν μπορούσα να φανταστώ πως θα συναντούσα αυτό το μαγικό τοπίο!!

Το ανικανοποίητο για το άγνωστο , καθώς και η ηρεμία που μου πρόσφερε η φύση με έκαναν να συνεχίζω χωρίς σταματημό την περιήγησή μου. Ο πρώτος καταρράκτης με τη μικρή λίμνη , ο Νιομβριός ή Νιβριός ήταν η ανταμοιβή μου στα πρώτα 30 λεπτά πεζοπορίας κάνοντάς με να θέλω να βουτήξω στα δροσερά νερά του. Εκεί , άλλωστε, πραγματοποιείται και η ρίψη του σταυρού κατά τον εορτασμό των Θεοφανίων. Στο τέλος του μονοπατιού, βρέθηκα σ το σπήλαιο Βοσκόβρυση με άλλη μια λίμνη κρυμμένη στο εσωτερικό του.

Οι εκπλήξεις είναι πολλές αρκεί να έχεις διάθεση να τις ανακαλύψεις… Αξίζει να περιηγηθείτε, λοιπόν, στις ομορφιές της Μεσορόπης!! Ξεκινήστε...

Photos by E.O.S & Messoropi Blog

http://alternatrips.gr/el/makedonia/kavala/exormisi-stin-fysi-kai-tin-laografia-tis-mesoropis-kavalas

Βοσκόβρυση, Μεσορόπη Παγγαίου Λ. Ι. Χατζηλαζαρίδη

Λίγη από την ιστορία της Μεσορόπης μέσα από τις πηγές

Δύο είναι οι κύριες πηγές που αναφέρονται στην Μεσορόπη, πρόκειται για δύο βιβλία γραμμένα περίπου στα 1890,

Το πρώτο είναι του Σταύρου Μερτζίδη

Ο Σταύρος Μερτζίδης καταγόταν από το Μελένικο και ήταν διορισμένος από τους Τούρκους ως αρχίατρος του Τουρκικού στρατού. Στα πολλά, για επαγγελματικούς λόγους, ταξίδια του, είχε την ευκαιρία να δει και να μάθει αρκετά για την αρχαία ιστορία και τα ευρήματα που σώζονταν ακόμα στην εποχή του. Παρ’ όλο που δεν ήταν αρχαιολόγος ούτε ιστορικός, η ευρυμάθεια και η οξεία του αντίληψη αποτέλεσαν θεμέλιο για τη συγγραφή σημαντικότατου έργου.

Ο Σταύρος Μερτζίδης γράφει για την Μεσορόπη τα εξής:

" Μεσορώπη. Εἶναι ἡ ἀρχαῑα Μερωπηΐς, συνώνυμος τῆς ἀρχαῖας Μερωπηΐδος (ἤδη νῆσος Κῶ). Ἀλλ’ αὕτη εὑρίσκετο ἐν τῇ πεδιάδι, ἦτοι κάτωθι τοῦ σημερινοῦ χωρίου, τὸ ἱδρυθὲν κατὰ τὴν Βυζαντινῆν ἐποχήν. Ἐν Μεσορώπῃ σώζεται Ἐκκλησίδιον ἐτοιμόροπον τοῦ ΙΒ΄ αἰῶνος μὲ ζωηρὰς τοιχο - ἁγιογραφίας." 

Σελ. 121-122

" Περὶ τὴν Μεσορώπην ὑπάρχει γῦψος καλῆς ποιότητος." 

Το δεύτερο είναι του Αστέριου Γούσιου

Αστέριος Δ. Γούσιος (1862-1920), δημοδιδάσκαλος στην περιοχή του Παγγαίου, ανοίγει στις αρχές του προηγούμενου αιώνα το πρώτο βιβλιοπωλείο την πόλη των Σερρών και το 1908 ένα από τα πρώτα τυπογραφεία της Ανατολικής Μακεδονίας, στο οποίο τυπώθηκαν βιβλία, περιοδικά και σχολικά βοηθήματα, ανάμεσα σε άλλα ποικίλα έντυπα της εποχής.Ο ίδιος συλλαμβάνεται και φυλακίζεται το 1913, το τυπογραφείο λεηλατείται και καταστρέφεται το 1916.Στη συνέχεια συλλαμβάνεται ξανά μαζί με το γιο του Χρήστο και επιστρέφουν στην πατρίδα τους το 1918, όπου και επαναλειτουργούν το τυπογραφείο. Ο Αστέριος Δ. Γούσιος έγραψε δύο σημαντικά λαογραφικά βιβλία ( Η κατά το Πάγγαιον Χώρα, το 1894 και Τα τραγούδια της Πατρίδος μου, 1901).

                       

                       Ο Αστέριος Γούσιος γράφει για την Μεσορόπη τα εξής:

"Μεσωρόπη. ( Ἐν μέσῳ ὀρέων ὀπή). Ἡ κωμόπολις αὔτή, κείμενη τό πάλαι ὀλίγον κατωτέρω τῆς νῦν θέσεως, ἔνθα καί νῦν ἔτι σώζονται ἀρχαῖα ἐρείπια μέ τό ὄνομα « Ἐλοῦδες», κεῖται νύν ἔν τινι φαράγγι τῆς ὑψηλοτάτης κορυφῆς τοῦ Παγγαίου ἐν τῷ μέσῳ πολλῶν καρποφόρων καί μή δένδρων. Ἔχει ἄποψιν ὡραίαν καί περί τάς 300 οἰκίας, ἐξ ἐκάστης τῶν ὁποίων ἔνεκα τῆς ἀφθονίας τῶν ὑδάτων δέν λείπει κῆπος, με 1500 περίπου Ἕλληνας κατοίκους διατηροῦντας, ἰδίαις δαπάναις, ἐν καλῇ καταστάσει ἀστικήν σχολήν καί νηπιαγωγεῖον. Ἔχει ἐν τῷ μέσῳ μίαν ἐκκλησίαν εἰς τιμήν τοῦ Ἀγίου Γεωργίου καί δύο παρεκκλήσια, τό μέν εἰς τιμήν τοῦ Ἀγίου Ἀθανασίου, τό δέ εἰς τιμήν τῆς Ἀγίας Κυριακῆς. Ἐντός τοῦ τελευταῖου παρεκκλησίου ὐπῄρχε καί ἐπιγραφή, ἐξ ἧς μανθάνομεν, ὅτι ὁ ναΐσκος οὗτος ὠκοδομήθη πρό 1073 ἐτῶν ἐπί τῆς βασιλείας τῶν Βυζαντινῶν Αὐτοκρατόρων Λέοντος και Μιχαήλ. Τοῦ παρεκκλησίου τούτου ἀνοικοδομηθέντος ἐκ βάθρων πρό τεσσάρων περίπου ἐτῶν, ἡ ἐπιγραφή ἐτέθη ἐκτός τοῦ ναοῦ ἐπί τῆς δυτικῆς πλευρᾶς καί ἄνωθεν τῆς θύρας αὐτοῦ, καί ἔχει ὡς ἑξῆς:

ΑΝΩιΚΟΔΟΜΗΘΗ ΚΑΙ ΑΝΙΣΤΟΡΗΘΗ Ο ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΑΙ ΕΝΔΟΞΟΥ ΚΑΙ ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΥΣΕΒΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΛΕΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΗΛ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΩΝ ΣΕΒΑΣΤΟΥ ΚΥΡΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ... ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΒΙΑΣ ΣΕΒΑΣΤΗΣ ΠΑΝΣΕΒΑΣΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΟΣΟΙ ΤΟΥΤΩΝ ΤΥΓΧΑΝΟΝΤΕΣ.....ΔΙ..ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΟΠΩΣΑΝΑΠΑΥΣΗι ΑΥΤΟΥΣ Ο ΘΕΟΣ ΕΝ ΤΗι ΗΜΕΡΑι ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΕΝ ΕΤΕΙ ΄ ΩΙΘ.

Ἀνατολικώς τῆς κωμοπόλεως ταῦτης ὑψοῦται λόφος, ὀνομαζόμενος « Ἡλικόπι ἤ Λυκόπι», ἐπί τῆς κορυφῆς τοῦ ὁποίου ὑπάρχει βράχος καί ἐπ’αὐτοῦ τά  ἑξῆς τρία λατινικά γράμματα:

                                              R G S

Οἱ κάτοικοι ἀσχολούμενοι ὡς ἐπί τό πλεῖστον εἰς τῆν σακκοποιΐαν καί ὑφαντικήν διακρίνονται ἐπί φιλομουσίᾳ καί φιλοξενίᾳ."

Σελ. 7 – 8