Παγγαίο, Χρυσό μυστικό
Κείμενο: Ολγα Χαραμή
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας
Δάση πυκνά, παραλίες απέραντες, χωριά ζωντανά. Μύθοι, ιστορία, ομορφιά. Γιατί το Παγγαίο δεν είναι γνωστό; Γιατί ό,τι ξέρουμε γι' αυτό περιορίζεται στους μύθους και τα χρυσοφόρα κοιτάσματα; Πώς είναι δυνατόν να μην έχει αναδειχθεί σε τουριστικό προορισμό; Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Μια ομίχλη πηχτή, να την κόβεις με το μαχαίρι, μας καταπίνει για τα καλά. Εχει βαλθεί απ' το πρωί να μη μας αφήσει να δούμε τίποτα από το Παγγαίο. Ελίσσεται ανάμεσα στα πυκνά δέντρα, κατακάθεται πάνω στα πορτοκαλί χαλιά από φύλλα, εντείνει τις αισθήσεις και τη μυθική διάσταση του βουνού.
Εδώ πάνω λατρεύτηκε ο Διόνυσος και στο μαντείο του οι μαινάδες κι οι σάτυροι έστησαν τους πρώτους διονυσιακούς θιάσους. Εδώ πάνω λατρεύτηκε και ο Ορφέας, εδώ και θανατώθηκε από τις Βασσαρίδες του Διονύσου. Εδώ βρίσκονταν και τα σπουδαία χρυσοφόρα μεταλλεία που «χρηματοδότησαν» τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μύθοι και χρυσός μοιράζονται ισόποσα τη φήμη του Παγγαίου. «Χρυσοφόρο Παγγαίο»: δυο λέξεις που 'χουν γίνει μία. Και «Πήλιο της Καβάλας»... Λες κι έχει σχέση το Παγγαίο με το Πήλιο. Ή έχει ανάγκη τον παραλληλισμό. Ένα βουνό πανέμορφο είναι από μόνο του. Με δάση πυκνά, αδιαπέραστα από το φως του ήλιου, παραμυθένια. Με μια αλπική ζώνη υπερθέαμα και δύο κορυφές, το Μάτι και το Αυγό, όνομα και πράγμα. Με χωριά όμορφα και κυρίως ζωντανά, πάνω από 1.000 ανθρώπους το καθένα, άλλοτε να απλώνονται στα πόδια του σαν χαλιά, άλλοτε να σκαρφαλώνουν δειλά στις παρυφές του.
Με ιστορία πολυτάραχη που επηρεάστηκε και επηρέασε την αρχαία Αμφίπολη και τους Φιλίππους. Με αρχαία ιερά, βυζαντινά κάστρα, βραχογραφίες αρχαιοτάτων χρόνων. Ολα παράβυστα σημάδια μέσα στη πυκνή βλάστηση ή στις απόκρημνες πλαγιές, που σε κάνουν να γίνεσαι τσιμπούρι στους ντόπιους για να στα δείξουν. Με τη θάλασσα και τις διάσημες παραλίες στα πόδια του. Με την κοντινή του απόσταση από την Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, τη Θεσσαλονίκη.
Με καζάνια και οινοποιεία αμέτρητα, πάντα φιλόξενα. Με οξιές που φτιάχνουν πολύχρωμο φόντο σε ονειρικές πεζοπορικές διαδρομές, με κάστανα που γιορτάζονται και τσουρουφλίζουν τα ανυπόμονα δάχτυλα και μανιτάρια που φυτρώνουν στην άκρη του δρόμου, πλάι στα στοιβαγμένα ξύλα, τα έτοιμα για το τζάκι. Και με μια θέα από την κορυφή να σου πέφτουν τα σαγόνια. Καβάλα και Θάσος στο πιάτο, χερσόνησος του Άθω σε απόσταση... χεριού, Σαμοθράκη και Λήμνος καμιά φορά, σαν σκιασμένη υπόμνηση.
Αλλά με καιρό καθαρό. Γιατί τώρα, είπαμε, ανηφορίζουμε από το χωριό Ακροβούνι από ένστικτο, όχι κορφή, ούτε την επόμενη στροφή δεν βλέπουμε. Κι η σιωπή; Σχεδόν χειροπιαστή κι αυτή. Μαγεία, δεν λέω... Του πάνε γάντι. Μεταξύ μας, δεν μας κακόπεσε, κιόλας...
...............................................
Πορεία νοτιοδυτική
Κατευθυνόμαστε στους νότιους πρόποδες του Παγγαίου. Το ραντεβού στα Κηπιά δεν παίρνει αναβολή. Αλίκη Βουγιουκλάκη, Μελίνα Μερκούρη, Τζένη Καρέζη, Μάικλ Τζάκσον, Μαντόνα, Μαρία Κάλλας... Εκλεκτή, αν και ετερόκλιτη, η παρέα στο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων που έφτιαξε ο Θεόδωρος Κοκκινίδης. Τους κοιτάς, σε κοιτούν, τους μιλάς, δεν βγάζουν κιχ... Ο Τζόνι Ντεπ σού κλείνει το μάτι, ο Μίμης Πλέσσας παίζει κάτι στο πιάνο, η Πατουλίδου πανηγυρίζει ακόμη τη νίκη «για την Ελλάδα». Λίγο πριν η Ρένα Βλαχοπούλου «πιάσει στο στόμα της» Καραμανλή και Παπανδρέου, αποχωρούμε.
 |
Και στο επόμενο χωριό έχει μερικούς πρόσφυγες. Στη Μουσθένη. Από τα πιο γνωστά χωριά του Παγγαίου και δίκαια. Ωραία σπίτια, παλιά και καινούργια, γεφυράκια να στεφανώνουν τις κοίτες των δύο ρεμάτων που την αγκαλιάζουν, με τα καφενεία του, την κίνηση του, με τα όλα του. Και με δύο ωραίους ξενώνες που θυμίζουν δασικό χωριό.
Πάνω από 1.000 κάτοικοι κι εδώ, λαός όχι αστεία. Δείχνουν με καμάρι το πλακόστρωτο της εκκλησίας που χάραζαν μικροί τα ονόματά τους. Και μιλώντας για χαράγματα, λίγο πριν από το χωριό, κοντά στα ερείπια του χωριού Τρίτα αλλά και στο κατοπινό Ποδοχώρι (και αλλού, βέβαια) υπάρχουν στα βράχια ακιδογραφήματα, σχέδια ζώων και ανθρώπων και ρωμαϊκές επιγραφές. Μα αν δεν στις δείξει ανθρώπου χέρι, ούτε τον δρόμο δεν θα βρεις...
Δύο - τρία χιλιόμετρα δυτικότερα είναι η Μεσορόπη. Κερδίζει με διαφορά τις εντυπώσεις. Τις δικές μας τουλάχιστον. Πανέμορφα σπίτια του 19ου αιώνα, κοντράρονται με τα νεόκτιστα και υπερισχύουν. Πλούσια αρχοντικά κάποτε, αναστηλώνονται ή ερειπώνουν σήμερα. Σε ίδια αναλογία.
Ψιχαλίζει... Στο καφενείο η σύσφιξη σχέσεων είναι δεδομένη. Κι οι σχέσεις, ίσως κι υγρασία, φέρνουν «υδάτινες» συζητήσεις. Νερόμυλοι, κάποτε δεκάδες, τώρα ένας, αναφέρονται από τις αντρικές συντροφιές, το σπήλαιο Βοσκόνερο με τον υπόγειο ποταμό, 5 ώρες περπάτημα από δω, η λιμνούλα στη θέση Νιβριός όπου ρίχνουν τον σταυρό στα Θεοφάνια, 15 λεπτά περπάτημα ετούτο. Μάλλον πρέπει να επισπεύσουμε. Γιατί αν ρίξει καμιά καλή βροχή δεν θα ξέρουμε που να κρυφτούμε...
http://www.thetravelbook.gr/article.asp?catid=30562&subid=2&pubid=63777462
